Amsterdam worstelt met de realisatie van de taakstelling voor asielopvang en blijft voorlopig afhankelijk van tijdelijke oplossingen zoals het cruiseschip MS Galaxy. Dit schip biedt sinds 2022 onderdak aan circa 1500 asielzoekers. Het contract loopt tot november 2025, maar de kans op verlenging in 2025 is groot, wat Amsterdam in staat stelt de opgelegde taakstelling van 4479 opvangplekken te halen.
Tijdelijke oplossingen domineren
Hoewel de stad momenteel 3315 bedden beschikbaar heeft, halen veel opvanglocaties hun capaciteit uit tijdelijke voorzieningen. Locaties zoals het G-Hotel, de minivilla’s aan de Sloterweg en het A&O-hostel hebben langdurige contracten tot 2027 of later, maar de afhankelijkheid van tijdelijke opvang blijft groot. Een woordvoerder van wethouder Rutger Groot Wassink benadrukte dat Amsterdam zich inzet om aan de taakstelling te voldoen, mede dankzij locaties zoals de Galaxy.
Solidariteit tussen gemeenten ontbreekt
Op landelijk niveau heeft PVV-minister Marjolein Faber gemeenten en provincies een halfjaar extra tijd gegeven om de resterende 6000 opvangplekken te realiseren. Maar haar beleid, dat grotendeels vertrouwt op vrijwillige samenwerking, heeft tot kritiek geleid. Commissarissen van de Koning, zoals Hans Oosters uit Utrecht, stellen dat gemeenten die hun taakstelling niet halen te weinig verantwoordelijkheid nemen. Gemeenten zoals Zaanstad leveren daarentegen een bovengemiddelde bijdrage, wat tot frustratie leidt bij gemeenten die hun taakstellingen al hebben gehaald of overschreden.
Ongelijkheid in Noord-Holland
De situatie in Noord-Holland weerspiegelt deze ongelijkheid. Terwijl steden zoals Zaanstad en Velsen bovengemiddeld presteren, blijven gemeenten zoals Uitgeest en Beverwijk sterk achter. Dit veroorzaakt wrijving binnen de provincie en vergroot de druk op gemeenten die al meer dan hun aandeel leveren.
Doorstroming als kernprobleem
Naast het gebrek aan opvangplekken speelt een tekort aan doorstroming een grote rol. In Nederland blijven meer dan 19.000 asielzoekers met een verblijfsstatus in opvanglocaties omdat reguliere woningen ontbreken. Dit blokkeert de instroom van nieuwe asielzoekers en verhoogt de druk op het systeem. In Amsterdam wist de gemeente in 2024 slechts 1660 statushouders van een woning te voorzien, tegen een taakstelling van 3187.
Zoeken naar alternatieven
Wethouders Groot Wassink en Zita Pels benadrukken dat de woningnood in Amsterdam een belangrijke factor is in de uitdagingen rond asielopvang. De gemeente experimenteert met initiatieven zoals gemengde wooncomplexen, hospitaverhuur en samenwerking met particuliere verhuurders om de druk op het systeem te verlichten.
Ondanks deze inspanningen blijft Amsterdam afhankelijk van tijdelijke oplossingen zoals de MS Galaxy. Het gebrek aan structurele doorstroming en de ongelijkheid tussen gemeenten maakt de realisatie van duurzame oplossingen moeilijk. Zonder een bredere samenwerking en meer solidariteit blijft de druk op steden zoals Amsterdam onverminderd groot.
