Toen Meryl Streep voor het eerst kennismaakte met Raúl Juliá tijdens hun gezamenlijke productie van The Taming of the Shrew in 1978, vond ze hem ronduit intimiderend. “Alles aan hem was groot,” zei ze. “Zijn ogen, zijn gebaren, zijn lach – en hij was zo luidruchtig.” Tijdens een repetitie escaleerde een intense scène zelfs tot fysiek geweld, waarbij Streep hem met haar nagels aanviel en hij haar terugstak met een potloodpunt. De litteken dat ze eraan overhield, werd uiteindelijk een gekoesterd aandenken.
Juliá, geboren in Puerto Rico, liet een blijvende indruk achter op iedereen die hem ontmoette of zijn werk zag. Als Gomez Addams in The Addams Family en het vervolg was hij de belichaming van macabere charme. In de film Kiss of the Spider Woman toonde hij zijn veelzijdigheid als een gekwelde revolutionair. Maar voor degenen die hem live zagen, was hij bovenal een man van het theater, die op Broadway en daarbuiten schitterde in talloze Shakespeare-producties en musicals.
Een korte maar impactvolle carrière Juliá overleed in 1994 op 54-jarige leeftijd aan complicaties van een beroerte, na een diagnose van maagkanker drie jaar eerder. Zijn laatste film, de bombastische game-adaptatie Street Fighter, verscheen postuum en toont een andere kant van zijn talent als de charismatische schurk General M. Bison. Hij nam de rol aan om zijn videogame-liefhebbende kinderen te plezieren, een bewijs van zijn liefde voor familie.
Hoewel hij in Hollywood succes had, bleef het theater zijn ware thuisbasis. Juliá begon zijn carrière met het spelen van Spaanse klassiekers in straattheater in New York, waar hij vaak te maken kreeg met vooroordelen en zelfs vijandigheid. Maar hij weigerde zijn identiteit op te geven. “Ik ben een acteur, geen stereotype,” zei hij. Zijn doorbraak kwam met de steun van theaterproducent Joseph Papp, die hem rol na rol bood, waaronder in Titus Andronicus en Hamlet.
Een nalatenschap van diversiteit en menselijkheid In de jaren tachtig breidde hij zijn werk uit naar Hollywood met opvallende rollen in The Panic in Needle Park en Eyes of Laura Mars. Maar het was Kiss of the Spider Woman die hem internationaal op de kaart zette. Voor Juliá was acteren meer dan alleen entertainment; het was een middel om zijn overtuigingen te uiten. Als voorvechter van humanitaire doelen en vertegenwoordiger van de Puerto Ricaanse gemeenschap, gebruikte hij zijn platform om grenzen te doorbreken en ongelijkheid aan te kaarten.
Het licht dat blijft schijnen Bij zijn dood liet Juliá een indrukwekkend maar te kort oeuvre achter. Zijn werk inspireert nog steeds, zowel door zijn artistieke prestaties als door zijn toewijding aan zijn idealen. Tijdens zijn staatsbegrafenis in Puerto Rico werd hij geëerd als een man die het beste in mensen naar boven bracht. Politicus Rubén Berríos Martínez noemde hem “een licht dat ons gelukkiger maakte” en beschreef hoe Puerto Rico door zijn verlies in duisternis was gehuld.
Dertig jaar later straalt het licht van Raúl Juliá nog steeds. Zijn talent, menselijkheid en vastberadenheid blijven een inspiratiebron voor velen.
