Het Nederlandse gezondheidszorgsysteem ondervindt steeds meer effecten van klimaatverandering, met stijgende temperaturen, verhoogde UV-straling en de verspreiding van infectieziekten die al een meetbare impact hebben. Dit blijkt uit een rapport dat maandag is gepubliceerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
“Klimaatverandering verslechtert al de gezondheidsuitkomsten in Nederland,” stelt het rapport. “Dit is zichtbaar in meerdere gezondheidsdomeinen, zoals sterfte, ademhalingsziekten, infectieziekten en mentale gezondheid.”
Het rapport onderzoekt de gezondheidsimpact van klimaatverandering tussen 1991 en 2020 en noemt extreme hitte, verslechterde luchtkwaliteit, verlengde allergieseizoenen en de toename van ziekten als belangrijkste risico’s. Deze trends zullen naar verwachting de komende jaren verder toenemen.
Hittestress en sterfte
Het duidelijkste bewijs van de impact van klimaatverandering is de toename van hitte-gerelateerde sterfte. Hogere temperaturen en langere hittegolven dragen nu jaarlijks bij aan gemiddeld 250 extra sterfgevallen, vooral onder kwetsbare groepen. Dagen met temperaturen boven de 20 graden en langdurige hittegolven komen steeds vaker voor, wat gezondheidsrisico’s verergert.
Luchtkwaliteit en allergieën
Het rapport wijst op slechtere luchtkwaliteit en meer allergieklachten. Hitte en droogte leiden tot hogere pollen- en ozonwaarden, ook wel zomersmog genoemd, wat ademhalingsproblemen veroorzaakt, vooral bij mensen met aandoeningen zoals astma of COPD. Door een langer groeiseizoen voor planten blijven pollenconcentraties langer hoog, wat resulteert in meer gevallen van hooikoorts en ernstigere symptomen.
UV-straling en huidkanker
Langere periodes met zonneschijn, minder bewolking en meer buitenactiviteiten leiden tot een verhoogde blootstelling aan UV-straling. Dit verhoogt het risico op huidkanker aanzienlijk. Het RIVM benadrukt het belang van preventieve maatregelen, zoals bescherming tegen de zon en bewustwordingscampagnes.
Infectieziekten en mentale gezondheid
Klimaatverandering heeft ook invloed op infectieziekten. Legionella, die groeit in warm water en kan worden ingeademd tijdens mistige omstandigheden, komt vaker voor. Daarnaast zijn teken, die de ziekte van Lyme overdragen, langer actief door milde winters, wat de kans op tekenbeetziekten vergroot.
Mentale gezondheid is een opkomend aandachtspunt. De toenemende dreiging van extreem weer en de stress die hiermee gepaard gaat, kunnen leiden tot angst, depressie en andere psychische klachten. Mensen die direct getroffen worden door extreem weer of langdurige onzekerheid ervaren, lopen een verhoogd risico.
Het RIVM benadrukt de noodzaak van verder onderzoek naar de langetermijngevolgen van klimaatverandering op de gezondheid en pleit voor effectieve beleidsmaatregelen om deze risico’s te beperken.
