Jongeren met sympathieën voor rechts-terroristische of jihadistische ideologieën lijken online steeds sneller te radicaliseren. Dit blijkt uit het recent gepubliceerde Dreigingsbeleid van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), die het tempo van deze ontwikkeling als zorgelijk bestempelt. Het dreigingsniveau in Nederland blijft op 4, wat substantieel is en de alarmbellen doet afgaan.
In Nederland zijn er naar schatting enkele honderden jongeren actief in extreemrechtse of radicaal-islamitische chatgroepen, met enkele leden die zelfs niet ouder zijn dan 14 jaar. De NCTV wijst erop dat de kans groot is dat jongeren die in dergelijke omgevingen verkeren, daadwerkelijk overgaan tot geweld. De organisatie heeft in de afgelopen jaren meerdere jongeren opgepakt die betrokken waren bij de planning van aanslagen, en momenteel staan tientallen jongeren tussen de 12 en 20 jaar onder de aandacht van politie en Openbaar Ministerie vanwege het verspreiden van terroristische propaganda.
De NCTV benadrukt dat we in een onrustige tijd leven, waarin geopolitieke thema’s zoals de oorlog in Oekraïne en de spanningen in het Midden-Oosten veel aandacht krijgen. Deze context draagt bij aan de hoge terroristische dreiging die voortvloeit uit zowel jihadisme als rechts-extremisme. Jongeren zijn bijzonder vatbaar voor deze ideologieën, wat de zorgen over hun radicalisering vergroot.
De oorlog in Gaza wordt door de NCTV ook genoemd als een significante factor die de jihadistische dreiging in Europa aanwakkert. Groepen zoals ISIS en al-Qaeda maken gebruik van het conflict om hun boodschap te verspreiden en aanhangers aan te sporen tot geweld tegen het Westen. Jongeren die zich online in jihadistische kringen bewegen, hebben daardoor relatief eenvoudig toegang tot dergelijke radicale groepen.
Daarnaast blijkt dat de actiebereidheid binnen nieuwe groepen rechts-extremisten is toegenomen. Deze beweging ondermijnt de democratische rechtsorde met haar boodschap van witte superioriteit en haat tegen minderheden. De NCTV meldt dat sommige aanhangers niet terugdeinzen voor geweld dat voortkomt uit racistische motieven.
Een andere zorgwekkende ontwikkeling is de opkomst van zelfverklaarde soevereinen, die zich radicaal afkeren van de samenleving. De NCTV heeft vastgesteld dat ook van deze groep een geweldsdreiging uitgaat. Voor het eerst worden acht soevereinen vervolgd voor deelname aan een terroristische organisatie, waarbij drie van hen verdacht worden van het plannen van gewelddadige confrontaties met lokale autoriteiten.
De huidige situatie betreft niet alleen een probleem van radicalisering, maar ook van de bredere veiligheidscontext waarin jongeren zich bevinden. De combinatie van verhoogde online radicalisering en de geopolitieke spanningen van vandaag de dag stelt zowel de samenleving als de autoriteiten voor aanzienlijke uitdagingen.
