Op 27 januari 1945 werd het nazi-concentratiekamp Auschwitz-Birkenau in het zuiden van Polen bevrijd, waarmee een einde kwam aan een gruwelijke periode van genocide tegen zes miljoen Europese joden en ruim 100.000 niet-joden. Nu, tachtig jaar later, keren ongeveer 50 overlevenden van deze wreedheden terug naar Auschwitz om de herdenkingen bij te wonen. Deze overlevenden, die de verschrikkingen van het kamp hebben doorstaan, herinneren ons eraan dat we de geschiedenis niet mogen vergeten.
Het concentratiekamp Auschwitz werd in 1940 opgericht in het door de nazi’s bezette zuiden van Polen. De eerste gevangenen arriveerden in juni van dat jaar, en de gruwelijkheden die daar plaatsvonden zijn moeilijk voor te stellen. Op 17 januari 1945 werden duizenden gevangenen gedwongen om een dodenmars naar Vochyslav te maken, waar velen onderweg stierven. De Sovjet-troepen arriveerden op 27 januari en vonden slechts 7.000 overlevenden.
Teresa Regula, een van de overlevenden, kwam op 16-jarige leeftijd aan in Auschwitz en beschreef de martelingen die ze daar onderging. Ze verloor haar moeder in het kamp en werd zelf zwaar gemarteld. Ondanks alle verschrikkingen bleef ze hopen op verlossing door haar vader, die later bleek te zijn omgekomen bij de bevrijding van een ander kamp. Voor Janina Iwanska en Julia Wallach zijn de herinneringen aan Auschwitz ook nog steeds levendig, en ze waarschuwen voor de opkomst van haat en de dreiging van een nieuwe oorlog.
Esther Senot, 97 jaar oud, vervulde vorige maand een belofte aan haar stervende zus Fanny door Franse middelbare scholieren naar Birkenau te begeleiden. Ze wil dat de geschiedenis niet wordt vergeten, en haar getuigenis is van onschatbare waarde. Deze overlevenden dragen de herinneringen aan de gruwelijkheden van Auschwitz met zich mee, in de hoop dat de wereld nooit zal vergeten wat daar is gebeurd.
De herdenkingsevenementen van vandaag dienen als een krachtige herinnering aan de verschrikkingen van Auschwitz en als een oproep om nooit de lessen van de geschiedenis te vergeten. Laten we luisteren naar de verhalen van de overlevenden en hun woorden ter harte nemen: “Laat de geschiedenis ons niet vergeten.”
