Het kantoor van de officier van justitie is een onderzoek gestart naar de dood van bijna 4.500 Spaanse burgers in nazi-concentratiekampen. Deze Spanjaarden waren naar Frankrijk gevlucht om te ontsnappen aan de dictatuur van Franco, maar werden vervolgens naar verschillende concentratiekampen gestuurd. Het onderzoek richt zich op de mogelijke samenwerking tussen het Franco-regime en het nazi-regime bij de arrestatie en overdracht van deze Spanjaarden.
De Spaanse autoriteiten willen achterhalen of er sprake was van een gemeenschappelijke strategie tussen de twee regimes. De slachtoffers werden voornamelijk naar Mauthausen in Oostenrijk en Gusen in Duitsland gestuurd, waar ze verschrikkelijke omstandigheden moesten doorstaan, zoals gedwongen arbeid, martelingen en zelfs moord.
Dit onderzoek komt op een symbolisch moment, namelijk de 80e verjaardag van de bevrijding van het Mauthausen-concentratiekamp. Het initiatief is voortgekomen uit de Wet op Democratisch Geheugen, die is geïntroduceerd door de regering van Pedro Sanchez en in 2022 werd goedgekeurd. Deze wet heeft tot doel gerechtigheid te bieden aan de slachtoffers van de Franco-dictatuur.
De oppositie heeft kritiek geuit op deze wet en beschuldigt deze van het oprakelen van oude wonden. Toch zet het kantoor van de officier van justitie het onderzoek voort om de waarheid over deze tragische gebeurtenissen aan het licht te brengen. Het is belangrijk om de slachtoffers te eren en recht te doen aan hun nagedachtenis, zodat zij niet vergeten worden.