De recente 12-daagse oorlog tussen Israël en Iran heeft de aandacht van China getrokken naar de kracht van de Siberia 2-gaspijplijn, die Rusland via Mongolië met China zal verbinden. Dit project heeft jarenlang stilgestaan vanwege de prijzen en de bezorgdheid van Beijing over overmatige energieafhankelijkheid van Moskou. Echter, volgens een exclusief rapport van de Wall Street Journal, heeft de oorlog in het Midden-Oosten de geopolitieke gevoeligheden van China opnieuw naar voren gebracht en heeft het land zich gericht op meer “veilige” landtoevoerkanalen.
Rystad Energy meldt dat ongeveer 30% van de Chinese aardgasimport afkomstig is van vloeibaar aardgas (LNG) uit Qatar en de VAE, die door de Straat van Hormuz moeten passeren – een kritieke maritieme slagader waar Teheran herhaaldelijk heeft gedreigd deze af te sluiten. Tegelijkertijd komt meer dan 90% van de Iraanse olie-export naar China, ondanks Amerikaanse sancties. Deze fragiele balans heeft Beijing echter niet gerustgesteld.
Alexander Gabuev van het Carnegie Russia Eurasia Center merkt op dat het Chinese leiderschap nu de geopolitieke voordelen ziet van een vaste, landvoorziening van energie. Moskou, dat zijn basisgasmarkt in Europa heeft verloren na de invasie van Oekraïne, dringt aan op het sluiten van de deal met China. De Russische staatsmedia hebben het al over “de terugkeer van China naar de kracht van de Siberia 2” en de verwachting is dat dit onderwerp hoog op de agenda zal staan tijdens het bezoek van Poetin aan Xi Jinping in september.
Ondanks de druk is Beijing tot voor kort voorzichtig geweest. Het heeft een regel aangenomen die de invoer van energie van één land beperkt tot 20% van het totaal, wat de Russische penetratie beperkt. Beijing heeft ook gevraagd om een deel van het eigendom in de pijplijn, een verzoek dat Moskou heeft afgewezen. Het gebrek aan vertrouwen tussen de twee landen blijft echter een struikelblok in de onderhandelingen.
De nieuwe geopolitieke situatie kan de gegevens echter veranderen. De instabiliteit in de Perzische Golf, het Amerikaanse LNG-embargo tegen China en de groeiende behoefte van Beijing om alternatieve energiebronnen te beveiligen, benadrukken het strategische belang van de Siberia 2-pijplijn. Zelfs als er een overeenkomst wordt bereikt, schatten analisten dat het minstens vijf jaar zal duren om de pijplijn te bouwen. De oorspronkelijke Siberia 2-pijplijn, die sinds 2019 actief was, was 2.900 kilometer lang en kostte miljarden.
Kortom, China laat met deze ontwikkelingen zien dat het niet van plan is om zijn energie bloot te stellen aan de instabiliteit in de wereld. De focus op de Siberia 2-gaspijplijn markeert een verschuiving naar meer “veilige” landtoevoerkanalen en laat zien hoe geopolitieke gebeurtenissen in het Midden-Oosten invloed kunnen hebben op de energiebeslissingen van grote spelers zoals China.
