In het geopolitieke veld heeft Recep Tayyip Erdogan indruk gemaakt van Syrië tot de NAVO-top, waar hij sprak over zaken en de F-35 met Trump’s “goede vriend”. Echter, ondanks deze successen, staat Erdogan voor een overvloed aan uitdagingen.
Een van de meest ernstige problemen waarmee Turkije momenteel te maken heeft, is de staat van de economie. De Financial Times beschrijft in een uitgebreid rapport de diepe vermoeidheid van de Turkse economie als gevolg van het harde stabilisatieprogramma dat wordt uitgevoerd door minister van Financiën Mehmet Simsek. Dit programma heeft geleid tot een recessie, een golf van faillissementen en sociale druk, en heeft ook geleid tot politieke repressie en onevenwichtigheden.
Beleggers maken zich zorgen over mogelijke destabilisatie, wat heeft geleid tot nerveuze markten en een snelle daling van de steun voor Recep Tayyip Erdogan, volgens een rapport van een Britse krant.
Tot slechts enkele jaren geleden was Turkije een succesverhaal onder de ontwikkelingslanden, met een hoge groei, goedkope leningen en een bouwexplosie die de armoede verminderde en de middenklasse stimuleerde. Echter, dit model bleek uiteindelijk niet houdbaar te zijn en heeft het land in een crisis gestort. De inflatie schoot omhoog tot 60%, de Turkse lira stortte in, de aandelenmarkt daalde en het tekort op de lopende rekening bereikte bijna 6% van het bbp.
De toewijzing van het economische beleid aan de technocraat Simsek en de verschuiving naar een “orthodox” economisch beleid heeft geleid tot een vertraging van de economie, met meer dan 900 bedrijven die failliet zijn gegaan in de eerste vijf maanden van 2025, bijna twee keer zoveel als het jaar ervoor.
De politieke crisis in het land heeft de stabilisatie van de economie verder ondermijnd. De arrestatie van Imamoglu op 19 maart en de voortdurende onderdrukking van de oppositie hebben geleid tot nervositeit op de markten. De centrale bank moest $50 miljard uitgeven om de Turkse lira te verdedigen, terwijl de rentetarieven werden verhoogd, waardoor de recessie verergerde.
De onzekerheid over de economische toekomst van Turkije heeft geleid tot een uittocht van psychologen en artsen uit het land, omdat de middenklasse hun diensten niet langer kan betalen. Zelfs 45% van de regerende AKP-kiezers geeft nu toe dat de economie “slecht” of “erg slecht” is.
De vraag blijft of Turkije zal kunnen overleven in deze economische storm. De afwezigheid van een rechtsstaat en de groeiende politieke repressie vormen een groter obstakel voor investeringen dan de inflatie zelf, volgens een anonieme Turkse zakenman.
Het einde van het model van “ontwikkelingsautoritarisme” lijkt nabij. De inflatie blijft stijgen, maar de Turkse lira verliest niet in hetzelfde tempo, waardoor de concurrentiepositie van Turkije op de exportmarkt wordt aangetast. Voormalig EBRD-econoom Roger Kelly benadrukt dat er diepe institutionele hervormingen en het herstel van het vertrouwen en de rechtsstaat nodig zijn om de economie weer op de rails te krijgen.
De toekomst van Turkije hangt af van het vermogen van het land om deze hervormingen door te voeren en het vertrouwen van investeerders te herstellen. Zonder deze veranderingen zal de visie van een moderne, extraverte Turkije een utopie blijven.
