Een recente wijziging in de Italiaanse begroting voor 2026 heeft de discussie opnieuw aangewakkerd over wie uiteindelijk de controle heeft over de aanzienlijke goudreserves van het land, ter waarde van maximaal 300 miljard dollar. Deze kwestie vormt mogelijk een bedreiging voor de onafhankelijkheid van de centrale bank en heeft de afgelopen twintig jaar regelmatig tot debatten geleid.
De vraag die centraal staat in deze discussie is wie precies de goudreserves bezit en beheert: de centrale bank of het Italiaanse volk zelf? Tijdens het begrotingsdebat voor 2026 in de Italiaanse Senaat werd een symbolisch amendement ingediend door Lucio Malan van de Fratelli d’Italia, de partij van premier Giorgia Meloni. Dit amendement stelt dat de goudreserves die worden beheerd door de Bank van Italië eigendom zijn van de staat, namens het Italiaanse volk.
Het feit dat Italië ongeveer 2.452 ton goud in zijn reserves heeft, wat de derde grootste nationale reserve ter wereld is na de Verenigde Staten en Duitsland, voegt nog meer gewicht toe aan deze discussie. Een groot deel van dit goud wordt opgeslagen in Rome, terwijl een deel ervan zich bevindt in Fort Knox in de Verenigde Staten, Londen en Bern.
Hoewel de goudreserves algemeen worden beschouwd als zijnde in het nationaal belang, worden ze officieel opgenomen op de balans van de Bank van Italië. Binnen de structuur van het Eurosysteem opereren nationale centrale banken zoals de Banca d’Italia, naast en onder coördinatie van de Europese Centrale Bank.
Het bezit van goud en vreemde valuta maakt deel uit van de monetaire activa die de geloofwaardigheid van de gemeenschappelijke munt ondersteunen. Het wordt eerder behandeld als een middel voor monetaire stabiliteit dan als een begrotingsmiddel. Het is belangrijk op te merken dat goud niet naar de staatsbegroting kan worden overgedragen zonder de Europese regels te schenden met betrekking tot de onafhankelijkheid van de centrale bank en het verbod op financiering van het monetair beleid.
De discussie over wie uiteindelijk de controle heeft over de derde grootste nationale goudreserve van Italië blijft dus actueel en politiek geladen, met nationalistische en eurosceptische partijen die de nationale soevereiniteit willen benadrukken en kritiek hebben op de financiële architectuur van de EU. Het is een complexe kwestie die de balans tussen financiële autonomie en Europese regelgeving in de schijnwerpers plaatst.
