Het Schengen-verdrag, dat 40 jaar geleden werd ondertekend door vijf Europese landen, staat op het punt van ineenstorting. Dit verdrag werd oorspronkelijk opgesteld om de grenscontroles tussen de deelnemende landen af te schaffen en zo de beweging van goederen en mensen te vergemakkelijken. In de loop der jaren is het Schengengebied uitgebreid naar bijna alle EU-lidstaten en enkele niet-EU-landen, waardoor ongeveer een half miljard Europeanen vrij konden reizen tussen 29 Europese landen zonder hun paspoort te tonen.
Echter, de afgelopen jaren hebben steeds meer Schengen-landen, waaronder Polen, grenscontroles ingevoerd om de stroom van illegale immigratie aan te pakken. Deze maatregelen zijn genomen onder druk van rechtse en nationalistische groepen in de betreffende landen, die de vrije circulatie van personen in twijfel trekken. Deze ontwikkeling heeft geleid tot spanningen tussen verschillende EU-lidstaten en heeft de geest van eenheid binnen de Schengenzone aangetast.
Europese politici en diplomaten maken zich zorgen over de toekomst van de Schengenzone, aangezien het verdrag is opgenomen in het wettelijke kader van de EU. Grenscontroles binnen het Schengengebied moeten worden gemeld en gerechtvaardigd aan de Europese Commissie in Brussel volgens de Schengen-code. Echter, het toenemende aantal landen dat deze controles invoert, doet de vraag rijzen of de Schengenzone nog wel zal blijven bestaan.
Naast de politieke en diplomatieke gevolgen, heeft de ineenstorting van de Schengenzone ook financiële gevolgen. Het gebied heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de interne markt van de EU door het vergemakkelijken van handel, mobiliteit van werknemers en toerisme. Het herstel van grenscontroles kan leiden tot vertragingen en verstoringen voor zowel bedrijven als individuen die binnen de EU reizen.
Al met al is de toekomst van het Schengen-verdrag onzeker, en de mogelijke ineenstorting ervan zou niet alleen de interne markt en economie van de EU beïnvloeden, maar ook een duidelijk signaal van verdeeldheid onder de lidstaten uitsturen. Het is een kwestie die niet alleen de politiek en diplomatie beïnvloedt, maar ook de dagelijkse levens van honderden miljoenen Europeanen.
