Een delegatie van Hamas, onder leiding van hoge functionaris Khalil al-Haya, had gisteren in Istanbul een ontmoeting met Ibrahim Kalin, het hoofd van de Turkse inlichtingendiensten. Volgens de verklaring concentreerde de bijeenkomst zich op het staakt-het-vuren in Gaza en de noodzaak om de infrastructuur in de Gazastrook weer op te bouwen – de riolering en de elektriciteitsnetwerken, evenals de wegen. De Hamas-delegatie stemde zelfs in met de oprichting van een tijdelijke commissie om de Gazastrook namens de Palestijnse Autoriteit te besturen.
Ankara probeert op alle mogelijke manieren een leidende rol te spelen in de naoorlogse ontwikkelingen in Gaza, en heeft daarbij ook de steun van de Verenigde Staten veiliggesteld. President Trump heeft Turkije als “garantiegevende macht” nauw betrokken bij het vredesplan voor Gaza. Hoewel Trump Erdogan erg mag, heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio heel duidelijk gemaakt dat “Israël moet goedkeuren wie deel zal uitmaken van het internationale contingent” en dat noch Turkije, noch Qatar daar aanwezig zullen zijn, aangezien zij financiers van Hamas zijn.
Israël heeft echter een heel ander standpunt. De Turks-Israëlische betrekkingen hebben de afgelopen twee jaar het ene dieptepunt na het andere bereikt. Israël bekritiseert Erdogan vanwege zijn nauwe banden met Hamas en zijn harde kritiek op Tel Aviv. Turkije heeft Israël herhaaldelijk bedreigd en bevindt zich theoretisch al aan de noordgrens van de Joodse staat, nu Syrië in handen is gevallen van al-Sharaa-jihadisten die nauw verbonden zijn met Ankara en de Moslimbroederschap.
Volgens Haki Tash opent het vredesplan voor Gaza nieuwe politieke manoeuvreerruimte voor Erdogan ten opzichte van een verzwakt Hamas en een steeds meer geïsoleerd Israël. De opkomst van een onlangs uitgesloten speler tot een belangrijke proxy-staat geeft Erdogan ook prestige en doet een beroep op de Palestijnse gevoeligheden van zijn partijbasis. Erdogan wil zelfs Turkse soldaten naar Gaza sturen om een grote politieke campagne te starten en het verhaal van de effectiviteit van de regering op het gebied van het buitenlands beleid te versterken.
Turkije probeert de “scopes” van Israël te overwinnen, door te coördineren met verschillende Arabische en islamitische landen. De Verenigde Staten bereiden zich voor om een resolutie in te dienen bij de VN-Veiligheidsraad, waarin wordt opgeroepen tot de vestiging van een internationale troepenmacht in Gaza, voor ten minste twee jaar. Tot nu toe hebben zeven landen zich mondeling bereid verklaard zich bij deze “vredesmacht” aan te sluiten: Indonesië, de Verenigde Arabische Emiraten, Italië, Maleisië, Azerbeidzjan, Marokko en Turkije.
Turkije zou op een gegeven moment ook zijn betrekkingen met Israël moeten normaliseren, zodra Tel Aviv dat doet. De afgelopen twintig jaar zijn we getuige geweest van een wisselende relatie tussen de twee landen, ook al zijn de economische banden nooit verbroken. Officieel is het probleem voor Turkije de benadering van de regering-Netanyahu van de Palestijnse kwestie, die tot verschillende breuken heeft geleid. Wanneer deze crisis is opgelost, kunnen de bilaterale betrekkingen worden genormaliseerd, met Amerikaanse bemiddeling.
