Patiënten in Nederland kampen met steeds langere wachttijden voor medische specialisten, vooral bij gastro-enterologen en neurologen. Volgens een recente analyse van vergelijkingssite Independer wachten patiënten gemiddeld 13 weken langer dan de aanbevolen vier weken voor een afspraak bij een gastro-enteroloog en zeven weken langer bij een neuroloog.
Wachttijden ver boven de norm
De nationale richtlijnen stellen dat patiënten binnen vier weken door een specialist gezien moeten worden, maar 86 procent van de gastro-enterologieklinieken en bijna 80 procent van de neurologieafdelingen halen deze norm niet. “Niemand is blij met deze wachtlijsten. De situatie wordt steeds urgenter,” zegt Manon Spaander, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Gastro-enterologen en Hepatologen.
Tekort aan specialisten
De vergrijzende bevolking en een groeiende vraag naar specialistische zorg leggen druk op het zorgsysteem. “Er zijn simpelweg te veel patiënten en te weinig artsen,” aldus Robert Chabot van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie. Hij noemt als voorbeeld een ziekenhuis in het noordoosten dat vijf neurologen zoekt, terwijl in Zeeland een ziekenhuis nog slechts één neuroloog heeft.
Gevolgen voor patiënten
Patiënten met urgente klachten krijgen prioriteit, maar mensen met minder spoedeisende aandoeningen, zoals chronische migraine of buikklachten, wachten vaak maanden. “De gevolgen zijn schrijnend,” zegt Tijmen Hendriksen van de Patiëntenfederatie. “Mensen blijven langer in pijn, hun aandoeningen verergeren, en uiteindelijk hebben ze meer zorg nodig.”
Regionale verschillen
De problemen zijn het meest nijpend in het noorden en oosten van Nederland, waar wachttijden aanzienlijk langer zijn. Zorgverzekeraars zoals Zilveren Kruis en VGZ proberen patiënten te helpen door ze naar ziekenhuizen met kortere wachttijden te sturen, maar dit is lastig in regio’s met weinig medische faciliteiten.
Structurele oorzaken
Gezondheidseconoom Wim Groot wijst op een systematisch financieringsprobleem. Ziekenhuizen mogen jaarlijks slechts met 0,7 procent groeien, terwijl de vraag naar zorg met 3 procent stijgt. “Het is logisch dat de wachttijden onder deze omstandigheden toenemen,” zegt hij.
Pogingen tot oplossingen
Hoewel er al jaren wordt gepraat over ‘de juiste zorg op de juiste plek’, blijven concrete resultaten uit. Experimenten zoals bloedtesten thuis of diagnostiek zonder specialistisch consult hebben beperkt succes. In één ziekenhuis konden huisartsen bijvoorbeeld diagnostische tests aanvragen voor carpaletunnelsyndroom zonder doorverwijzing, wat 450 consulten bespaarde. “Maar we mogen deze tests alleen declareren als de patiënt een specialist heeft gezien. Daardoor moeten we alsnog iedereen ontvangen,” zegt Chabot.
De Patiëntenfederatie roept op tot snellere hervormingen. “De druk op het systeem is immens, maar er lijkt een gebrek aan urgentie om het effectief aan te pakken,” aldus Hendriksen.
