Een zwemmen in de badkuip of een paar minuten in het zwembad is voldoende om onze vingers te transformeren: waar er eerder een gladde huid was, diepe, gerimpelde groeven – zoals “pruimen”. En het opvallende is dat het patroon van deze rimpels altijd hetzelfde is.
Al tientallen jaren vragen wetenschappers zich af wat deze dobbelstenen -transformatie veroorzaakt. Waarom zijn vingers gerimpeld en niet de onderarmen, de benen of het gezicht? En nog belangrijker: heeft het een evolutionair doel?
Zoals de BBC in een rapport uitlegt, werd eerst gedacht dat de pols eenvoudig wordt veroorzaakt door osmose – dat wil zeggen de waterstroom naar de cellen van de huid. Maar al in 1935 waren er aanwijzingen dat het zenuwstelsel betrokken was. Patiënten met schade aan de gemiddelde zenuw van de hand, die autonome functies regelen zoals zweten en vasoconstrictie, hadden geen rimpels op de vingers toen ze in het water werden gedompeld. Deze bevinding leidde tot de conclusie dat het proces actief wordt gecontroleerd door de hersenen.
In 2003 bewezen neurologen in Singapore dat de bloedstroom naar de vingertoppen aanzienlijk afneemt bij het dompelen in heet water. De vasoconstrictie veroorzaakt volumeverlies in de vingerpasta, waardoor de huid ongelijk krimpt en kreukelt.
Als de reactie actief is en gecontroleerd door de zenuwen, betekent dit dat er een reden is dat we deze hebben ontwikkeld. En de reden, volgens nieuwere studies, is de beste tractie in natte omgevingen.
Neurowetenschapper Nick Davis merkte op dat de gerimpelde vingers de wrijving tussen de huid en het object vergroten, waardoor het ruim vergemakkelijkt. Experimenten aan 500 bezoekers van het Science Museum in Londen toonden aan dat de deelnemers stevig natuele objecten vasthielden toen hun vingers waren gerimpeld.
In 2013 toonden onderzoekers van de Universiteit van Newcastle aan dat deelnemers glazen ballen en gewichten sneller in het water konden dragen wanneer hun vingers waren gerimpeld.
De theorie is dat rimpels werken als groeven in autobanden: ze verwijderen water uit het contactpunt, waardoor de stabiliteit toeneemt. Zo kunnen onze voorouders deze functie hebben verworven om te bewegen in rotsachtige of natte omgevingen, het plukken van schelpen of vissen.
Of het fenomeen uitsluitend menselijke overblijfselen onduidelijk is. Het werd waargenomen in Japanse makaken baden in hete bronnen, maar niet bij andere apen – mogelijk omdat niemand zelfs zorgvuldig heeft gekeken.
Het is ook interessant dat rimpels sneller zijn in zoet water dan zoute, vanwege verschillende zouten – wat erop kan wijzen dat het fenomeen wordt geassocieerd met zoetwateromgevingen, zoals rivieren en meren, en geen kustzones.
Maar misschien is de meest opvallende bevinding dit, merkt de BBC op: Hoe en hoe onze vingers zijn gerimpeld, kan een indicatie zijn van gezondheidsproblemen.
Veranderingen in het patroon van gerimpelde huid zijn geassocieerd met diabetes type 2, cystische fibrose, cardiovasculaire problemen en zelfs zenuwlaesies. Eenvoudige hints van handen in het water zijn al gesuggereerd als een diagnostisch hulpmiddel om het functioneren van het autonome zenuwstelsel te beoordelen.
Conclusie: elke keer dat je vingers in het water komen, is het niet alleen een esthetische schaamte. Het is een bewijs van een actief, evolutionair nuttig mechanisme – en in sommige gevallen spiegel van uw gezondheid.
