Vandaag heeft het Internationaal Hof van Justitie in Den Haag een baanbrekende beslissing genomen met verstrekkende gevolgen voor de aanpak van de klimaatcrisis. In een unaniem besluit oordeelde de rechtbank dat landen die hun verplichtingen niet nakomen bij het aanpakken van klimaatverandering ‘illegale’ actie ondernemen. Bovendien hebben landen die het zwaarst getroffen zijn door deze acties nu het recht om compensatie te eisen.
De uitspraak van de hoogste gerechtelijke autoriteit van de VN is niet bindend, maar het biedt een juridische interpretatie van het internationaal recht die advocaten en rechters over de hele wereld kunnen gebruiken om wetten te veranderen of gerechtigheid te zoeken tegen staten die nalatig zijn in hun klimaatacties.
De president van de rechtbank benadrukte dat de klimaatverandering een dringende en existentiële bedreiging vormt, en dat landen strikte verplichtingen hebben om het klimaatsysteem te beschermen. Een belangrijk aspect van de uitspraak is de mogelijkheid voor landen die schade hebben geleden als gevolg van klimaatverandering om compensatie te eisen van de landen die verantwoordelijk zijn voor hun uitstoot.
Hoewel de bewijslast voor het verband tussen de uitstoot van het ene land en de schade die het andere land lijdt moeilijk kan zijn, is het niet onmogelijk. Deze uitspraak zal naar verwachting grote weerstand ondervinden van rijke landen die hun verplichtingen niet nakomen op het gebied van klimaatverandering.
Veel niet-gouvernementele organisaties en activisten hebben reikhalzend uitgekeken naar deze beslissing, en hebben hun teleurstelling geuit over de inactiviteit van grote vervuilers die hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen niet verminderen. De VN heeft benadrukt dat klimaatverandering geen theoretisch probleem is, maar een realiteit die ons dagelijks leven beïnvloedt.
De beslissing van het Internationaal Hof van Justitie opent de deur naar internationale compensatie voor landen die het zwaarst getroffen zijn door de klimaatcrisis. Het legt de verantwoordelijkheid bij alle landen om actie te ondernemen en maatregelen te nemen om de klimaatverandering tegen te gaan. Deze uitspraak markeert een belangrijke stap in de strijd tegen de klimaatcrisis en zal hopelijk leiden tot concrete acties en veranderingen op mondiaal niveau.
