De Turkse minister van Defensie Yasar Guler heeft aangekondigd dat Ankara in totaal 44 Eurofighter Typhoon-straaljagers zal kopen: 20 nieuwe uit Groot-Brittannië, 12 tweedehands uit Qatar en nog eens 12 uit Oman, met een optie voor nog eens 40. Deze aankondigingen volgden op de overeenkomst die gisteren in Ankara werd ondertekend door de Britse premier Keir Starmer en Recep Tayyip Erdogan. Hoewel er geen officiële cijfers zijn vrijgegeven, kunnen de totale kosten van de Turkse ‘markt van de eeuw’ de 13 miljard dollar overschrijden. Turkije zal ongeveer 11 miljard betalen aan Groot-Brittannië en 2-3 miljard voor de gebruikte vliegtuigen die zullen worden gekocht van Qatar en Oman.
Erdogan heeft onlangs de twee landen bezocht en er zijn al twee Eurofighters in Turkije aangekomen. Arabische media melden ook dat het “pakket” ook Meteor- en IRIS-Ts-raketten zal omvatten, die aan de Eurofighters zullen worden geleverd. De rol van Groot-Brittannië als een van de vier samenwerkende productielanden van de Eurofighter Typhoon is van cruciaal belang in deze transactie.
De Eurofighters zijn bedoeld om het afschrikkingsvermogen van de NAVO te versterken en tegelijkertijd de kloof te overbruggen totdat Turkije zijn eigen KAAN-straaljager operationeel krijgt. Deze aankoop zal naar verluidt 20.000 geschoolde arbeiders in de Britse wapenindustrie van werkloosheid redden.
De Europese prioriteit voor Turkije is echter aan het veranderen, vooral met betrekking tot de rol van Turkije in de nieuwe Europese veiligheidsarchitectuur (SAFE). Duitsland en Groot-Brittannië willen dat Turkije zich aansluit bij het SAFE-programma, dat goedkope voorwaardelijke leningen verstrekt aan niet-EU-landen om de verdediging van Europa te versterken. Premier Kyriakos Mitsotakis van Griekenland heeft echter verklaard dat hij niet zal instemmen met de deelname van Turkije als Ankara de casus belli niet verwijdert.
Het lijkt erop dat de Europese leiders vooral geïnteresseerd zijn in economische winsten en defensieovereenkomsten, zelfs ten koste van de democratische waarden en mensenrechten in Turkije. De Europese steun voor de strijd voor gerechtigheid en democratie in Turkije lijkt te zijn afgenomen, terwijl Europese leiders buigen voor de diplomatieke macht van de Turkse president Erdogan. Dit roept vragen op over de prioriteiten van Europese democratie en hun bereidheid om te handelen in overeenstemming met hun kernwaarden.
