Nu de zorgverzekering in Nederland steeds duurder wordt, wint het debat over inkomensafhankelijke premies aan kracht. Met maandelijkse premies van rond de €160 wordt het voor veel huishoudens met lagere inkomens steeds moeilijker om de verzekering te betalen. Steeds vaker wordt de vraag gesteld waarom iemand met een bruto jaarinkomen van €200.000 dezelfde premie betaalt als iemand die bijvoorbeeld €30.000 verdient.
Uit een recente enquête van Zorgverzekeringwijzer.nl onder 3.300 respondenten blijkt dat bijna 60 procent voorstander is van een inkomensafhankelijke zorgpremie. Vooral jongeren en ouderen, vaak met een lager inkomen, blijken positief over het voorstel. Werkenden met hogere inkomens staan minder welwillend tegenover deze verandering.
Heropening van een oud voorstel
Het idee van inkomensafhankelijke premies is niet nieuw. In 2012 stelde de toenmalige coalitie van VVD en PvdA een vergelijkbaar plan voor. Dit voorstel haalde het destijds niet, maar legde wel de basis voor verdere discussie. Zorgverzekeringwijzer.nl gebruikte gegevens uit het regeerakkoord van 2012 en actualiseerde deze voor 2025 om inzicht te geven in de gevolgen van een inkomensafhankelijke premie.
Momenteel betalen werknemers 5,62 procent van hun inkomen aan zorgpremie. In het nieuwe model zou dit percentage stijgen naar 11,1 procent. Voor iemand met een bruto maandinkomen van €2.000 zou de premie dalen naar €32, terwijl iemand die €5.000 of €8.000 per maand verdient, respectievelijk €355 en €671 zou betalen.
Stijgende zorgkosten als drijfveer
De roep om hervormingen wordt versterkt door de snel stijgende zorgkosten, die het huidige systeem steeds minder houdbaar maken. Frans Kooning, verpleegkundige en woordvoerder van Zorgverzekeringwijzer.nl, merkt op dat ook veranderende verwachtingen van zorg bijdragen aan de kostenstijging.
“Tien jaar geleden werd een patiënt op de spoedeisende hulp met buikpijn vaak naar huis gestuurd met een bloedtest en een klysma,” legt hij uit. “Vandaag de dag doen we bloedonderzoek, echo’s en een CT-scan als dat nodig is, terwijl de behandeling vaak nog steeds eindigt met een klysma. Mensen willen zekerheid en vragen om uitgebreidere onderzoeken, wat de kosten opdrijft.”
Gelijkheid versus haalbaarheid
Hoewel een inkomensafhankelijke premie de financiële druk voor huishoudens met lagere inkomens kan verlichten, betekent dit een flinke lastenverzwaring voor hogere inkomens. Dit roept vragen op over de eerlijkheid en de uitvoerbaarheid van zo’n systeem.
“We weten niet of deze verandering er komt,” zegt Kooning. “Maar het is duidelijk dat er iets moet veranderen. De zorgkosten stijgen, en de basispremie wordt voor veel mensen onbetaalbaar.”
Nu het debat aan kracht wint, lijkt de roep om een eerlijker zorgsysteem steeds luider te worden in Nederland.
