De plannen van de Verenigde Staten en de Europese Unie om de oorlog in Oekraïne te beëindigen verschillen punt voor punt op verschillende belangrijke gebieden. Een van de opvallendste verschillen is het standpunt ten aanzien van territoriale concessies, militaire verplichtingen en NAVO-lidmaatschap.
Het originele Amerikaanse 28-puntenplan riep op tot aanzienlijke territoriale concessies van Oekraïne, beperking van militaire kracht en afstand doen van het vooruitzicht op NAVO-lidmaatschap. Daarnaast werd de “de facto Russische soevereiniteit” over de Krim, Donetsk en Lugansk erkend, en was er sprake van een gedemilitariseerde zone in de Donetsk-regio.
In tegenstelling tot het Amerikaanse plan heeft de Europese Unie een alternatief voorstel opgesteld waarin expliciete territoriale concessies, permanente militaire verplichtingen en het verbod op toetreding tot de NAVO worden afgewezen. Dit plan is al naar zowel de Verenigde Staten als Oekraïne gestuurd voor verdere bespreking.
Een ander belangrijk verschil tussen de plannen is het standpunt over de rol van de NAVO en de grenzen van Oekraïne. Het Amerikaanse plan omvatte een engagement voor een alomvattende reorganisatie van de veiligheid in Europa via een nieuw akkoord tussen Rusland en de NAVO, met Washington als bemiddelaar. Daarnaast werd een garantrol opgenomen voor de Verenigde Staten in het geval van een nieuwe Russische aanval.
Europa heeft daarentegen aangedrongen op heropleving van overeenkomsten inzake nucleaire wapenbeheersing, het buiten het nucleaire arsenaal houden van Oekraïne en het delen van energie uit de kerncentrale van Zaporizja onder toezicht van de IAEA. Daarnaast werd in het Europese plan volledige amnestie voor alle partijen voorgesteld.
De discussie tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie over de beste aanpak om de oorlog in Oekraïne te beëindigen, blijft dus complex en gevoelig. Het is duidelijk dat er aanzienlijke verschillen zijn in de benaderingen en de voorstellen die beide partijen naar voren brengen. Het is aan de betrokken partijen om nader tot elkaar te komen en tot een gezamenlijke oplossing te komen die recht doet aan alle belangen en zorgen.
