Abu Dhabi heeft de plaats van Genève overgenomen door cruciale gesprekken te organiseren over de inspanningen van Washington om het conflict tussen Rusland en Oekraïne te beëindigen. Het Kremlin wilde geen commentaar geven op de ontwikkelingen, benadrukte dat het nog geen bijgewerkte plannen voor Oekraïne heeft ontvangen en herhaalde dat het het oorspronkelijke Amerikaanse plan als basis voor onderhandelingen beschouwt, dat van 28 naar 19 punten is teruggebracht. De gesprekken raakten echter niet de ‘hot’ kwesties, zoals de territoriale kwestie die een ‘rode lijn’ is voor Kiev, maar ook een fundamentele eis van Moskou, dat op het veld aan de winnende hand is.
Als er iets duidelijk is geworden uit het verloop van de onderhandelingen, is het dat de Russische president Vladimir Poetin niet wil dat de vijandelijkheden langs de huidige lijn ‘bevriezen’, maar dat hij de controle over de hele Donbas, in Oost-Oekraïne, wil verzekeren. Dat wil zeggen Loegansk, dat het vrijwel volledig controleert, en Donetsk, dat het niet volledig controleert. Zoals een Amerikaanse functionaris aan CBS vertelde, gelooft de Russische president dat hij de hele Donetsk-regio “op de een of andere manier” zal veroveren, hetzij door middel van onderhandelingen, hetzij door militaire middelen.
Als de betrokken partijen geen overeenstemming bereiken, zullen de vijandelijkheden voortduren, die naar verwachting zelfs zullen voortduren, omdat het volgens deskundigen lang zal duren voordat de strijdkrachten van Moskou Donetsk volledig onder controle kunnen krijgen. De Russische verovering van de rest van de Donetsk-regio zal lang duren, met aanzienlijke kosten aan mensenlevens en uitrusting, omdat het tempo van de opmars van de Moskouse strijdkrachten aanzienlijk is vertraagd – hoewel ze de afgelopen drie maanden sneller vooruitgang hebben geboekt op het slagveld, aldus het laatste rapport van het Instituut voor Oorlogsstudie (ISW).
Volgens de Amerikaanse denktank droegen mistig en regenachtig weer bij aan het snellere tempo van Rusland in de herfst van 2025, terwijl Oekraïense drone-operaties tegelijkertijd niet zo effectief waren. Wanneer deze weersomstandigheden veranderen, zal het tempo van de Russische opmars naar verwachting vertragen. ISW-analisten baseren hun schattingen ook op het feit dat de opmars van de Russische strijdkrachten sinds 15 augustus zo was omdat ze geen zwaar versterkte gebieden en grote bevolkingscentra ter grootte van Slavjansk en Kramatorsk in de vestingzone van de Donetsk-regio tegenkwamen.
Het aan Moskou afstaan van de gebieden in Dotedtsk die niet door de Russische strijdkrachten worden gecontroleerd, is voor Vladimir Poetin een manier om “een pad te banen”. Maar is dit offer alleen genoeg om het conflict te beëindigen? Territoriaal is een van de belangrijkste eisen van Moskou, dat echter niet ophoudt te herhalen dat ook de belangrijkste oorzaken die tot de invasie van zijn buurland hebben geleid, moeten worden aangepakt.
Om deze vraag te beantwoorden moeten we naar de NAVO kijken, antwoordt Tatiana Stanovaya, analist van R.Politik. “Poetins centrale doel in deze oorlog, die ten grondslag ligt aan zijn hele reeks eisen, is de afwezigheid – en uitsluiting op lange termijn – van elke westerse militaire aanwezigheid op Oekraïens grondgebied. Dat is het eigenlijk. Troepen, langeafstandswapens, militaire bases en aanverwante infrastructuur: elke vorm van westerse militaire aanwezigheid wordt in Moskou gezien als een existentiële bedreiging en het land zal die simpelweg nooit accepteren”, zei hij.
Vanuit het perspectief van de Russische leiders is het conflict een oorlog met het Westen. Hij beschouwt Oekraïne als een westerse, ‘anti-Russische’ entiteit. Hij benadrukt verder dat alle eisen van Moskou aan Oekraïne om zich niet bij de NAVO aan te sluiten, een vermindering van de omvang van het Oekraïense leger, geen samenwerking op defensiegebied met de NAVO-staten en zelfs politieke eisen zoals de zogenaamde ‘de-naziisering’ – erop gericht zijn elke toekomstige aanwezigheid van de NAVO of de aanwezigheid van NAVO-lidstaten in Oekraïne op de lange termijn te blokkeren.
‘Niet voor tien of vijfentwintig jaar, maar voor onbepaalde tijd’, zegt hij karakteristiek. Dat is de reden waarom Rusland volgens haar naast ‘onwrikbare garanties’ voor de niet-uitbreiding van de NAVO, binnenlandse garanties binnen Oekraïne zelf probeert te creëren om de mogelijkheid uit te sluiten van een pro-westerse regering die op een bepaald moment na de oorlog westerse militaire installaties op Oekraïens grondgebied zou kunnen toestaan.
In dezelfde lijn legden analisten Andrey Soldatov en Irina Borogan van CEPA een andere dimensie toe, met het argument dat Poetin, ongeacht de uitkomst van de onderhandelingen, geobsedeerd is door Europa, en dat landen als Duitsland, Frankrijk, Polen, de Baltische staten en het Verenigd Koninkrijk hybride aanvallen zullen blijven ontvangen – als we accepteren dat deze door Moskou worden uitgevoerd. Voor analisten maakt Oekraïne deel uit van een veel ambitieuzere campagne in Moskou om een Europa op te bouwen dat vriendelijker is voor Rusland. “In de ogen van het Kremlin is Europa grotendeels het zwakste deel van de NAVO, in tegenstelling tot de VS, die wordt erkend als de supermacht. “Moskou is er stellig van overtuigd dat Europa ‘op zijn plek’ moet komen, ongeacht enig akkoord over Oekraïne”, betogen zij, eraan toevoegend dat het einde van de conflicten in Oekraïne deze logica niet zal veranderen.
